ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ.2561 – 2580) มีทิศทางการพัฒนาไปสู่ประเทศไทย 4.0 ที่เน้นการปรับเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจของประเทศไปสู่เศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม (Innovation) เพื่อให้สามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงและตอบสนองต่อความต้องการของประเทศได้ สอดคล้องกับพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 ที่มีบทบัญญัติในมาตรา 67 รัฐต้องส่งเสริมให้มีการวิจัยและพัฒนาการผลิตและการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทั้งการติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อให้เกิดการใช้ที่คุ้มค่าและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรู้ของคนไทย การจัดการศึกษาในยุคนี้จำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลง ต้องพัฒนาคนให้มีความคิดสร้างสรรค์ ให้มีทักษะ มีความฉลาด และเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดีที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการในอนาคต เพื่อให้ประเทศไทยมีความสามารถในการแข่งขัน พัฒนาคนให้ดี เก่ง มีคุณภาพ มีทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 ครูผู้สอนคือกลไกสำคัญของระบบการศึกษาและมีความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศ ในฐานะผู้ดำเนินกิจกรรม การเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะด้านต่าง ๆ ของผู้เรียนให้มีพร้อมเพื่อการศึกษาต่อ การประกอบอาชีพ และการดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุขท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโลก
การจัดการเรียนรู้ในยุคการศึกษา 4.0 จึงควรมีการพัฒนารูปแบบ ระบบ และวิธีการให้ทันตามยุคสมัย การสร้างสรรค์และนวัตกรรม (Creativity and Innovation) นวัตกรรมทางการศึกษาจึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ต้องนำสู่การปฏิบัติให้เกิดเป็นรูปธรรม การเปลี่ยนแปลงของโลกเป็นไปอย่างรวดเร็วทำให้การจัดการเรียนรู้ต้องมีการปรับเปลี่ยนวิธีการจัดการเรียนรู้ มุ่งเน้นพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ตลอดจนพัฒนาผู้เรียนให้เป็นผู้ร่วมสร้างนวัตกรรม ตามเป้าหมายมาตรฐานการศึกษาของชาติ เพื่อให้เป็นนวัตกรสามารถออกแบบผลผลิต พัฒนาผลงานสู่เวทีนานาชาติ นวัตกรรมเป็นผลผลิตใหม่อันเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ โดยนำความคิดสร้างสรรค์ของลงสู่การปฏิบัติ เพราะนวัตกรรมเป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่จะขับเคลื่อนให้เกิดการพัฒนาและความเจริญเติบโตองค์กรให้ประสบความสำเร็จ นำไปสู่การเป็นสถานศึกษาแห่งนวัตกรรม
ดังนั้น ผู้เขียนจึงได้นำเสนอเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับนวัตกรรม ประกอบด้วย ความหมายนวัตกรรมทางการศึกษา ประเภทของนวัตกรรมการศึกษา ลักษณะที่สำคัญของผู้สร้างนวัตกรรม กระบวนการพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ และการใช้นวัตกรรมการศึกษาขับเคลื่อนการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้สนใจทั่วไปเข้าใจและนำแนวคิดไปใช้ปรับประยุกต์ใช้ให้เกิดคุณภาพได้ประโยชน์สูงสุด โดยมีรายละเอียด ดังนี้